تشخیص مالیات علی الراس معمولاً به ضرر مودی است، زیرا مبلغ مالیات تعیین شده ممکن است بیشتر از مالیات واقعی او باشد.
با حذف صریح روش علی الراس از قانون مالیات‌های مستقیم، رویکرد سازمان امور مالیاتی بیشتر به سمت رسیدگی بر اساس اسناد و مدارک مودیان و استفاده از سامانه‌های اطلاعاتی متمرکز شده است.
توصیه می‌شود همواره اظهارنامه مالیاتی خود را به موقع و به صورت کامل و صحیح ارائه نمایید و دفاتر و اسناد مالیاتی خود را به درستی نگهداری کنید تا از تشخیص مالیات به صورت تخمینی جلوگیری شود
مالیات علی الراس یکی از روش‌های تشخیص درآمد مشمول مالیات توسط سازمان امور مالیاتی است. در این روش، به جای اتکا به اسناد و مدارک ارائه شده توسط مودی، ممیزین مالیاتی با استفاده از قرائن و شواهد موجود، به برآورد درآمد مشمول مالیات می‌پردازند. به عبارت دیگر، مالیات به صورت تخمینی تعیین می‌شود.
در گذشته، ماده ۹۷ قانون مالیات‌های مستقیم به موضوع مالیات علی الراس اختصاص داشت. با این حال، با تصویب اصلاحیه این قانون در سال ۱۳۹۴، روش تعیین مالیات علی الراس به طور کلی از این ماده حذف گردید. با وجود این تغییر قانونی، در عمل و در برخی شرایط خاص، سازمان امور مالیاتی همچنان ممکن است به تشخیص علی الراس مالیات مبادرت ورزد .
اگرچه قانون دیگر به صراحت به مالیات علی الراس اشاره نمی‌کند، اما در شرایط زیر ممکن است سازمان مالیاتی به تشخیص علی الراس روی آورد :
عدم ارائه مدارک مالیاتی: اگر مودی از ارائه اظهارنامه مالیاتی، دفاتر قانونی و سایر مدارک و اسناد مثبته خودداری کند.
نقص در مدارک ارائه شده: در صورتی که مدارک ارائه شده ناقص، مبهم و یا غیرقابل رسیدگی تشخیص داده شوند.
عدم رعایت قوانین مالیاتی: اگر مودی در تنظیم و نگهداری دفاتر و اسناد مالیاتی، قوانین و مقررات مربوطه را رعایت نکرده باشد.
عدم پاسخ به درخواست کتبی اداره مالیات: در صورتی که مودی به درخواست کتبی اداره امور مالیاتی مبنی بر ارائه مدارک و توضیحات لازم توجه نکند.
نحوه محاسبه مالیات علی الراس :
محاسبه سود تشخیص شده مالیات از طریق علی‌الراس برای اشخاص حقیقی و حقوقی در قانون مالیات‌های مستقیم به شرح زیر انجام می شود :
ماده 147 قانون مالیات‌های مستقیم به تعیین درآمد مشمول مالیات از طریق علی‌الراس اشاره داره. طبق این ماده، در مواردی که مودی از ارائه دفاتر و مدارک حسابداری خودداری کنه یا مدارک ارائه شده به نظر اداره امور مالیاتی غیرقابل رسیدگی تشخیص داده شود و یا به علت عدم رعایت موازین قانونی و آیین‌نامه‌های مربوط مورد قبول واقع نگردد ، اداره امور مالیاتی میتواند با توجه به قرائن و شواهد موجود، درآمد مشمول مالیات مودی رو به طور علی‌الراس تشخیص نماید .
از آنجایی که در روش علی‌الراس دفاتر و مدارک مودی مبنای قطعی برای تعیین سود نیست، اداره امور مالیاتی برای تشخیص سود مشمول مالیات به عوامل مختلفی استناد خواهد نمود که شامل موارد زیر باشند :
قرائن و شواهد موجود: این قرائن و شواهد می تواند شامل موارد متنوعی باشد ، از جمله :
اطلاعات به دست آمده از طریق تحقیقات میدانی .
اطلاعات موجود در سایر پرونده‌های مالیاتی مشابه.
اظهارات مطلعین .
بررسی وضعیت فعالیت‌های مشابه در همان منطقه جغرافیایی .
بررسی میزان سرمایه‌گذاری و ظرفیت تولید یا ارائه خدمات مودی .
بررسی گردش حساب‌های بانکی مودی .
ضریب سود فعالیت: اداره امور مالیاتی با توجه به نوع فعالیت مودی و بررسی فعالیت‌های مشابه، یک ضریب سود برای تعیین سود مشمول مالیات اعمال می نماید و این ضریب معمولاً به صورت درصدی از فروش یا درآمد ناخالص در نظر گرفته خواهد شد .
احراز شرایط علی‌الراس: ابتدا اداره امور مالیاتی باید احراز نماید که شرایط مقرر در ماده 147 قانون مالیات‌های مستقیم برای تشخیص مالیات به روش علی‌الراس وجود داره (مانند عدم ارائه مدارک، غیرقابل رسیدگی بودن مدارک و غیره) .
جمع‌آوری قرائن و شواهد : اداره امور مالیاتی با انجام تحقیقات لازم، قرائن و شواهد مربوط به فعالیت و درآمد مودی را جمع‌آوری می نماید .
تعیین درآمد مشمول مالیات: بر اساس قرائن و شواهد جمع‌آوری شده و در نظر گرفتن ضریب سود ، اداره امور مالیاتی اقدام به تعیین درآمد مشمول مالیات ( سود مشمول مالیات ) مودی به صورت علی‌الراس خواهد نمود .
محاسبه مالیات: پس از تعیین درآمد مشمول مالیات، نرخ‌های مالیاتی مقرر در قانون برای اشخاص حقیقی (ماده 131) یا حقوقی (ماده 105) اعمال شده و میزان مالیات قابل پرداخت محاسبه خواهد بود .
تشخیص مالیات به روش علی‌الراس یک روش استثنایی بوده و در صورتی اعمال می گردد که امکان تعیین مالیات بر اساس دفاتر و مدارک وجود نداشته باشد .
مودی حق اعتراض به برگ تشخیص مالیات صادر شده به روش علی‌الراس رو داشته و می تواند در مراجع قانونی ذی‌صلاح اعتراض خود را پیگیری نماید و با ارائه اسناد و مدارک مثبته، خواستار رسیدگی مجدد شود .
اداره امور مالیاتی در تعیین درآمد مشمول مالیات به روش علی‌الراس باید دلایل و مبانی تشخیص خود را به طور مستند در برگ تشخیص قید نماید .
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
⏰ شنبه تا چهارشنبه: ۹ صبح تا ۵ بعدازظهر
⏰ پنــج‌شنبه‌هـــا: ۹ صبــــح تا ۲ بعـــدازظهـر
⛔ جمعـــــه و تعطیــــلات رسمـی: تعطیــــل
